PROGRAM   PROFILAKTYKI   SZKOLNEJ

 PUBLICZNEJ SZKOŁY  PODSTAWOWEJ  W  OBRYTEM

 

 

I.                Wstęp

 

Profilaktyka to działalność i sposoby zapobiegania oraz likwidacja przyczyn powstawania niekorzystnych zjawisk.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów ( Dz U Nr. 61 poz. 625) określa wyraźnie, iż obok zadań wychowawczych nauczyciele powinni wykonywać również działania opiekuńcze i profilaktyczne odpowiednio do istniejących potrzeb.

Cech młodego człowieka przede wszystkim kształtuje dom, rodzina, a dopiero potem szkoła, która jest bardzo ważnym miejscem w jego życiu. W szkole dziecko poznaje zasady funkcjonowania w grupie, w środowisku i w kraju; kształci umiejętność komunikowania się z drugim człowiekiem, zgodnego współistnienia z innymi; uczy się tolerancji, odpowiedzialności i wrażliwości.

Nauczyciele jako wychowawcy powinni pomagać młodym ludziom w odkrywaniu w sobie tego wszystkiego, co pozwoli im żyć wśród innych i być w pełni sobą.

Na podstawie przeprowadzonych ankiet wśród uczniów, rodziców i nauczycieli, wychodząc naprzeciw życzeniom i potrzebom ankietowanych, opracowano program profilaktyki szkolnej, którego głównym celem jest likwidowanie istniejących problemów i zapobieganie możliwych do zaistnienia na terenie szkoły w przyszłości.

W rozwiązywaniu postawionych zadań, aż do osiągnięcia zamierzonych efektów, czynny udział powinni brać :

1.     Szkoła – jako pole swobodnego działania i miejsce zorganizowania pracy

2.     Rodzina – jako:

2.1   komunikacja dom- szkoła – dom

2.2   wolontariat - pozyskiwanie pomocy wsparcia rodziców

w organizowaniu życia szkoły

2.3   współdecydowanie rodziców w sprawach związanych z życiem szkoły

2.4   społeczność szkolna

 

Program profilaktyki szkolnej jest zgodny z misją i wizją szkoły, dbającej o wszechstronny rozwój ucznia. Misja szkoły brzmi: ,, Jesteśmy szkołą środowiskową : dbającą o dobry poziom nauczania, przyjazną dziecku, dającą poczucie bezpieczeństwa, promującą pracowitość oraz chrześcijański system wartości, kultywującą tradycje”.

 

 

Standardy programu profilaktyki szkolnej:

 

1.     uczeń jest przystosowany do życia społecznego

2.     uczeń jest wolny od nałogów oraz zna skutki nałogów

3.     uczeń nie stosuje agresji i przemocy wobec siebie i innych

4.     uczeń umie segregować obiór informacji medialnych oraz wytworów kultury masowej

5.     uczeń dba o zdrowie psychiczne, fizyczne i społeczne

 

 

 

 

 

Postawa prawna:

1.     Ustawa o systemie oświaty z 07.09.91r. z późn. zm.

2.     Rozporządzenie MENiS z 31.01.2002r. w sprawie ramowego statutu publicznych przedszkoli i szkół publicznych.

3.     Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. dotyczące podstawy programowej i Rozporządzenie MENiS z dnia 18.02.2003. dot. planów nauczania.

4.     Rozporządzenie MENiS z dnia 19.07.2002r. w sprawie sposobu nauczania oraz zakresu treści dot. wiedzy o życiu seksualnym człowieka...

5.     Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.

 

 

Dokumenty wewnętrzne :

1.     Statut szkoły

2.     Plan rozwoju szkoły

3.     Program wychowawczy

4.     WSO

 

 

Przepisy pozaoświatowe:

1.     Konstytucja RP

2.     Konwencja o Prawach Dziecka

3.     Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu  zdrowotnym

4.     Narodowy Program Zdrowia

5.     Ustawa z dn. 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi

6.     Ustawa z dn. 19.08.1994r. o ochronie zdrowia psychicznego

7.     Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 24.04.1997r.

8. Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.

 

 

 

II.           DZIAŁANIA ADRESOWANE DO CAŁEJ POPULACJI SZKOLNEJ W RAMACH PROFILAKTYKI

 

Profilaktyka I stopnia jest skierowana do grup podwyższonego ryzyka. Polega na promowaniu zdrowego stylu życia. Jej celem jest opóźnienie inicjacji zachowań agresywnych, inicjacji nikotynowej i alkoholowej.

Profilaktyka II stopnia skierowana jest do grup podwyższonego ryzyka. Polega na zachęcaniu uczniów do wycofywania się  z zachowań ryzykownych.

Realizatorami działań profilaktycznych są : dyrektor, nauczyciele pracownicy obsługi szkolnej, księża, sąd, policja, sołtys, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, ośrodek zdrowia, Centrum Pomocy Rodzinie, Placówki Opiekuńczo- Wychowawcze, Urząd Gminy w tym Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Działania profilaktyczne prowadzone będą różnymi formami i metodami, najbardziej docierającymi do uczniów.

 

 

 

III.  ANALIZA WYNIKÓW  DIAGNOZY

        

W celu zdiagnozowania środowiska uczniów przeprowadzono badania wśród  uczniów klas VI , ich rodziców a także nauczycieli Publicznej Szkoły Podstawowej w Obrytem. Respondenci wypełniali ankiety, przeznaczone dla poszczególnych grup ( zał. Nr. 1 ). Wyniki diagnozy stanowią załącznik Nr. 2.

Z przedstawionych wyników stwierdza się, że zarówno nauczyciele i rodzice rozmawiają z dziećmi na temat zagrożeń wynikających z piciem alkoholu, paleniem papierosów jak też zażywania narkotyków co potwierdzają uczniowie.

 

100% nauczycieli i ¾ badanych rodziców nie popiera spróbowania picia alkoholu i palenia papierosów przed ukończeniem 18 roku życia.

 

Z przedstawionych danych wynika, że wszyscy nauczyciele nie popierają picia alkoholu przez uczniów nawet sporadycznie. Większość rodziców ma takie samo zdanie. Jednak uczniowie – inaczej niż rodzice twierdzą, że podczas sylwestrowej nocy popierają picie alkoholu (73,8%), czyli w niektórych okolicznościach, sytuacjach , uczniowie spożywają alkohol.

 

Sporadycznie spożywanym alkoholem przez uczniów (zdaniem rodziców jak i uczniów) jest szampan. Nauczyciele, rodzice i uczniowie prawie jednogłośnie twierdzą, że palenie papierosów, picie alkoholu i zażywanie narkotyków prowadzi do uzależnień. Uczniów nie dotknął jeszcze problem palenia papierosów.

 

Zdecydowana większość nauczycieli twierdzi, że uczniowie nie mogą otrzymać propozycji picia alkoholu na terenie szkoły, większość rodziców (57,5%) twierdzi tak samo co uczniowie potwierdzają w 100%.

Zdaniem nauczycieli i rodziców uczniowie mogą otrzymać propozycję palenia papierosów – co zaprzeczają uczniowie ( aż 83,3%). Po analizie wypowiedzi rodziców, uczniów, jak i nauczycieli stwierdza się, że w większości uczeń nie może otrzymać propozycji zażywania narkotyków i innych używek. Jeżeli już taką propozycję otrzymuje, to otrzymuje ją od kolegi ze szkoły (sugerujemy, że od gimnazjalisty).

 

Wszyscy ankietowani wiedzą, że zażywanie narkotyków stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia.

 

Zdaniem rodziców i nauczycieli, aby zapobiegać w/w zagadnieniom konieczna jest współpraca rodziców ze szkołą. W chwili obecnej wg ankietowanych na terenie szkoły przewiduje się inne zagrożenia jak wyłudzanie pieniędzy.

 

W rodzinie spoczywa największy ciężar wychowania dzieci (młodzieży) w wieku szkolnym na:

 

a)     obojgu rodzicach w równym stopniu, tak twierdzi 57,5% (23 osoby) badanych osób.

 

Poświęcaniu dziecku czasu i odrabianie lekcji z dzieckiem przedstawia się następująco :

37,5% (15 osób) twierdzi, że w zasadzie codziennie odrabia z dzieckiem lekcje i pomaga w nauce.

27,5% (11 osób) pomaga dziecku kilka razy w tygodniu

5% (2 osoby) pomagają swoim dzieciom w odrabianiu lekcji tylko w niedzielę lub w inne wolne dni.

5% (2 osoby) prawie wcale nie ma na to czasu.

 

Rodzice poświęcają czas na rozmowę z dzieckiem o jego sprawach, przeżyciach, kolegach:

60% (24 osoby) twierdzą, że w zasadzie codziennie rozmawiają z dzieckiem

o jego sprawach im kolegach.

2,5% ( 1 osoba) – trudno powiedzieć.

Odpowiedzi zostały potwierdzone prze uczniów. Uczniowie szkoły podstawowej są jeszcze młodymi ludźmi, na których duży wpływ mają jeszcze rodzice. Pozostają pod  ich kontrolą i nadzorem.

 

Jeśli chodzi o stosowanie przemocy przez rodziców wobec dzieci, to większość rodziców nie bije swoich dzieci. Z danych wynika, że jeżeli już dzieci są bici, to w wieku przedszkolnym. Zdaniem rodziców, bardzo często: dużo czasu spędzają ze swoimi dziećmi.

 

 

Na pytanie:

 

Czy zawsze Pan(i) wie, gdzie i z kim przebywa(ją) Pana(i) dziecko (dzieci) ?

75,5% (29 osób) rodziców odpowiedziało, że zawsze wiedzą, gdzie i z kim przebywa(ją) dzieci w wieku 7 – 15 lat.

17,5% czasami nie wie

2,5% często nie wie

2,5% trudno powiedzieć

 

 Zadowolenie z towarzystwa (koleżanek, kolegów) swojego (swoich) dziecka (dzieci) w wieku 7 – 15 lat.

62,5% (25 osób) zdecydowanie jest zadowolona

25% w zasadzie jest zadowolona

2,5% jest niezadowolona

 

Na 40 ankietowanych odpowiedzi udzieliło 19 osób, czyli 47,5%, a nie udzieliło 21% rodziców, co by znaczyło, że tym rodzicom dzieci nie opowiadają o swoich sprawach, że mają słaby kontakt ze sobą.

 

 

Spośród wymienionych 26 form (agresji) przemocy (m. in. po to, by rodzice dowiedzieli się o tych formach), wg rodziców poinformowanych przez ich dzieci, nie miało miejsca wyłudzanie pieniędzy, tak samą wg uczniów, a wg nauczycieli - 10% inne drobne akty przemocy stosowane są sporadycznie.

Najwięcej dzieci opowiada rodzicom o akcie przemocy, gdy są one ofiarami, a najmniej mówi o swoim sprawstwie. Powinien być większy przepływ informacji nauczyciel – rodzic.

 

Mając problemy ze swoim dzieckiem rodzic zwróciłby się do wychowawcy.

 Odpowiedzi świadczą o dużym zaufaniu do wychowawcy (34 razy wymienione w sumie – 85%). Działania profilaktyczne należy w głównej  mierze oprzeć na współpracy wychowawcy z rodzicami.

 

Rodzic ocenia swoje kontakty z wychowawcą dziecka jako:

95% rodziców ma kontakt z wychowawcą i ma do niego zaufanie.

Zdaniem zdecydowanej większości nauczycieli i uczniów niesłuszne jest stosowanie przemocy .

Zdaniem nauczycieli jak i uczniów przemoc jest najczęściej stosowana, wobec słabszych, osób starszych niepełnosprawnych, rodziców lub dzieci w rodzinie.

Respondenci uważają akty przemocy za niesłuszne. 24% uczniów uważa, że rodzice stosują w słusznej sprawie. Nauczyciele w małym procencie (16%) wypowiadają się o słuszności stosowania przemocy. Należy zorganizować spotkanie z policjantem zajmującym się sprawami rodzinnymi i sprawami nieletnich, aby uświadomić n – li o konsekwencjach prawnych podejmowanych działań.

Z uzyskanych danych wynika, że nauczyciel umie dostrzec zachowania agresywne w stosunku do dzieci i w 74% potępiają różne formy przemocy.

 

Na podstawie  wyników, stwierdza się, że mało znane są nauczycielom instytucje zajmujące się zwalczaniem przemocy wobec dzieci w rodzinie – wymieniono Rzecznika Praw Dziecka, zaś z przepisów dotyczących problemów przemocy wobec dziecka znamy tylko Deklarację Praw  Dziecka. Konieczne jest spotkanie w tym zakresie.

 

Nauczyciele zdecydowanie reagują na negatywne zjawiska mające miejsce na terenie szkoły.

 

Kadra pedagogiczna nie stosuje form przemocy w stosunku do uczniów. W stosunku do 5% nauczycieli należy podjąć działania w zakresie wyeliminowania demonstracji swojej władzy, przemocy psychicznej, a przede wszystkim ustawicznego wypracowywania pozytywnych relacji pomiędzy uczniami, nauczycielami i uczniami.

 

         Z przeprowadzonych badań wynika, że szkoła jest wolna od przemocy i agresji, sporadycznie tylko zdarzają się drobne incydenty. Rodzice interesują się sprawami swoich dzieci. Uczniowie nie piją alkoholu, nie palą papierosów, są wolni od nałogów. Jednak szkoła podejmuje działania profilaktyczne w różnych obszarach w celu przeciwdziałania pojawieniu się różnych zagrożeń.

 

 

 

 

 

IV. PRZYCZYNY  WYSTĘPOWANIA 

            PROBLEMÓW

 

 

 

       Problemy uczniów mogą pojawiać się  w różnych sytuacjach. Dostrzeganie zachowań problemowych w aspekcie pełnionych przez nie funkcji w rozwoju młodego człowieka pozwala na lepsze rozumienie ich bezpośrednich motywów, nakierowuje uwagę  wychowawców na wspólne przyczyny wielu zachowań problemowych. Częstymi przyczynami problemów dzieci i młodzieży

jest :

1.     niezaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych,

2.     nieradzenie sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi,

3.     nuda – nieudolność w organizowaniu wolnego czasu

4.     destrukcyjnie działające grupy rówieśnicze,

5.     przemoc

6.     sięganie po środki psychoaktywne itp.

 

W naszej szkole uczniowie czują się bezpieczni, nie wystąpił problem narkomanii, palenia papierosów czy picia alkoholu. Poza incydentalnymi zdarzeniami takimi jak: bójki, popchnięcia, przezwiska, dokuczania i.tp. uczniowie nie sprawiają trudności wychowawczych. Jednak szkoła podjęła działania w zakresie chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na ich pojawienie  się. Naszym celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój. Realizowanym zadaniem profilaktyki szkolnej jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie podwyższonego ryzyka.

 

V. CELE

 

       Celem nadrzędnym jest promowanie zdrowego stylu życia.

 

Cele operacyjne:

 

1.     ułatwienie poznania siebie i refleksji nad sobą

2.     uczenie zachowań asertywnych ,w tym umiejętności wyrażania uczuć

3.     wskazanie sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi

4.     kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi

5.     dostarczanie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających oraz zagrożeniach towarzyszących ich zażywania

6.     wzrost samoakceptacji i bezpieczeństwa w grupie

7.     pokazanie perspektyw zdrowego stylu życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających

8.     oferowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu

9.     stworzenie warunków umożliwiających uczniom niepełnosprawnym pełną integrację z grupą